Bitki çaylarının faydaları olabildiği gibi yan etkileri hatta zararları da olabilmektedir. Şifalı bir bitki çayının kullanımının şekli, onu yararlı yada zararlı yapabilir. Bunu da ancak hangi bitki çayı nasıl tüketmeli sorusu cevaplamaktadır. Bilinçsiz her kullanım istenen sonucun tam tersine neden olabilmektedir.
Bitki Çayları Hakkında
Gayet doğal olan ve her biri ayrı bir şifa kaynağı olan bitkiler, gelişi güzel kullanıldığında faydalı olabilecek özellikleri kişilere göre zararlı hale dönüşebiliyor. Bu durum hem bitki çaylarının hak etmedikleri dışlamaya maruz kalmalarına sebep oluyor hemde insanlık yanlış uygulamalarla şifalı bitkilerden uzaklaşarak bilinçsiz ilaç kullanımına yönleniyorlar. Her baş ağrısında alınan ağrı kesiciler daha masum görülebiliyor. Daha vahimi, tabiri yerindeyse şifalı bitkiler “koca karı yöntemleri” olarak küçümsenmeye çalışılırken her baş ağrısında “bir aspirin iç, bir gripin yut…” diye tavsiye vermek bilinçli bir yönlendirme ve en sağlıklı seçim oluyor!
Ne bilimsel tedavi dışlanmalıdır, ne de doğal şifa kaynakları terkedilmelidir. Yeri ve zamanına uygun olarak hepsinden istifade etmek doğal düzene en uygunu olacaktır. İnsanlık doğadan gelmiştir (biyolojik olarak doğayla iç içedir) ve elbette doğayı, doğal ürünleri yabana atmak mantıkla izah edilemez. Ne de doğal olmak adına yapılması gereken bir bilimsel tedavi ve ilaç alımı, görmezden gelinip sağlık riske atılamaz. İkisinde de araştırma yapmak ve ihtiyaç dahilinde tedavi olmak önemlidir.
Bitki Çaylarının Faydaları ve Zararlar
Bitkilerin tedaviye yardımcı olmalarından dolayı kimilerine şifalı bitkiler denir. Şifalı bitkilerden uzak durulması yanlıştır. Toplumlar bu gün doğallıktan, doğal bitki çaylarından uzaklaştığı için hastalıkların pençesine biraz daha yaklaşmışlardır. Modern hayatın çevremizi saran olumsuzlukları, doğal besinlerinde yok olmasıyla (modernleştirilmesiyle) insanları daha çaresiz ve her türlü hastalıklara açık hale getirmiştir. Yanlış yönlendirmeler sonucu bitki çaylarından uzaklaşmak hatadır. O halde yapılması gereken nedir? Bitki çayları tüketilmeli midir? Hatta her gün su yerine bitki çayı mı içilmelidir?
Bitki Çayları Nasıl Kullanılır?
Öncelikle şunun ayrımı iyi yapılmalıdır; ne hiç bitki çayı içmemek doğrudur, ne de her gün bardak bardak bitki çayı tüketmek doğrudur. O halde yapılması gereken, bitki çayı içme nedenimizin bilincinde olmaktır. “Zinde mi kalmak istiyoruz, uyku sorunumuz mu var, stresten uzaklaşıp sakinlik mi istiyoruz, bir rahatsızlığımız var çözüm mü arıyoruz…” gibi nedenlerimizi göz önüne alarak hareket etmeliyiz.
Sonra ki aşamada içme nedenimize uygun hangi bitki çayı varsa onlar belirlenmeldir. Örneğin çok stresliyiz ve sakinleşmeye ihtiyacımız var. Yapacağımız şey; strese iyi gelen çaylar neler, bunları bulmak. Daha sonra bu çayların içeriğine, nelere faldalı olabileceklerine bakarken asıl önemli olan ihmal edilmemelidir; seçilecek bitki çayı bize bir yan etki yapabilecek türden mi? Strese iyi gelen bir bitki çayı kanı sulandırıcı özelliği olmasından dolayı başka hastalığın tetiklenmesine neden olabilir mi? Yada başka fayda için içilen çay bizde kronik olan (örneğin şeker hastalığı) bir hastalığa ters etki yapabilir mi? Bitki çaylarının seçiminde dikkat edilmesi gereken asıl nokta işte bu gibi araştırma eksikliğinin olmasıdır.
Bitki Çayı Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Kronik bir rahatsızlığı olan kişiler araştırarak ve hekimine bilgi vererek bitki çayını uygun şekilde tüketmelidirler. Kitaplar, internet iyi bir kaynaktır. Ancak bunlar kulaktan dolma bilgileri de barındırabilirler. Bu yüzden doktora bilgi vermek ve tavsiye almak yerinde bir karar olacaktır.
- Bitki çaylarını aralıksız uzun süre kullanmak olumsuz özelliklerini artırabilir. Bu yüzden aralıksız her gün içilirse belli süre sonra mutlaka ara verilmeli, sonra devam edilmelidir.
- Hamilelik döneminde bitki çayları kullanımı önerilmez. Çayların içinde bulunan etkin maddelerin oldukça hassas durumda olan bebek gelişimi için sakıncaları olabilir. Siyah çayın, kahvenin dahi sık tüketilmemesi, gerekirse hamilelik sonrasına bırakılması daha uygun olmaktadır.
- Bitki çaylarınında bir raf ömrü vardır. Kurutularak içiliyor olsa da, üzerinden bir yıl geçen bitkiler özelliklerini büyük ölçüde kaybetmeye başlamış demektir. Bu yüzden her bitki çayı taze olarak (hasat senesinde) alınmasına özen gösterilmelidir. Az ve bittikçe alınması daha uygundur. (bknz: bitki çaylar nerede satılır?)
Bitki Çayları Zararlı mı?
Bitki çayları çok zararlıdır. Kime göre, neye göre?
- Hamilelikte dikkat edilmeden rastgele ve bilinçsizce içildiğinde,
- Hastalıklara dikkat edilmeden tavsiye üzerine (araştırmaya gerek duymadan) içildiğinde,
- Aşırı bitki koyarak ve uzun süre kaynatarak içildiğinde,
- Aç karnına içilmemesi gereken bitki çayları aç karnına içildiğinde,
- Gece uzun yolda, dinlendirici gevşetici çay içildiğinde (ölüm riski dahi olabilir),
- Bebeklere annenin ve babanın her içitiği çaydan verildiğinde,
- Baş ağrısı yapabilir, mideyi bulandırabilirler,
- Böbreklere zarar verebilir, taş oluşumunu artırabilirler,
- Mideye zarar verip, gaz ve şişkinlik yapabilir, ishal edebilirler,
- Kansızlık yapabilir, düşüğe dahi neden olabilirler,
- Saçları dökebilir,
bitki çayları zararlı olmaktadır. Bu şekilde kesinlikle kullanılmamalıdırlar! Ancak;
Bitki Çaylarının Faydaları
Bitki çayları olması gerektiği gibi tüketildiğinde şu faydaları olabilmektedir:
- sizi zinde tutmaya ve gevşetmeye yardımcı olurlar,
- tansiyonunuzu dengelemeye yardımcı olurlar,
- psikolojik sıkıntıları geçirmede yardımcı etki gösterirler,
- metabolizmayı hızlandırabilir, zayıflamaya yardımcı olabilirler,
- bebeklerin rahat uyumasına detek olabilirler,
- damar açıcı özellikleriyle damar tıkanıklığı ve kan basıncını dengelemeye yardımcı olabilirler,
- şeker hastaları için insülin değerlerine katkıları olabilir,
- sağlıklı saçların oluşmasına katkı sağlayabilirler,
- bir çok hastalıkta şifa olabilirler,
- hastalıklara yakalanma oranını azaltabilirler,
- sağlıklı bir hayat sunabilirler,
- hücreleri yenileyerek uzun ömürlü olmaya destek olabilirler,
- hafızayı kuvvetlendirebilir, zihin açıklığına yardımcı olabilirler,
ve dahasını bitki çayları yardımcı olarak yapabilir. Demek ki bir şeyin zararlı ve yararlı olması usülüne uygun olarak tüketilip tüketilmediğiyle ilgilidir. O halde ne bilinçsizce bitki çayları tüketilmeli, ne de onlar hayatımızdan dışlanmalıdır!
